Allah ın Elçisi 40 yaşında, peygamberlik görevini tebliğ almış ve 610–632 yılları arasında da aldığı görevi, başarı ile tamamlamıştır. Peygamberimiz vefat etmeden önce, kendisinden sonra, kendi görevini devam ettirecek hiç kimsenin ismini vermemiştir, yani din adına vekili yoktur. Çünkü peygamberimiz, elçilik görevini Allah dan almıştı. Onun içinde bu görevi kendisinden sonra, bir başkasına devretmesi de mümkün değildi, böyle bir yetkiside yoktu. Peygamberimizin ölümünden sonra, Müslüman topluma kimin lider olacağı devleti toplumu kim yöneteceği konusunda, büyük tartışmalar yaşansa da, Hz. Ebubekir seçimle ilk halife seçilmiştir.
Hz. Ebubekir 632–634 yıllarında, uzun sayılmayacak kısa bir dönem halifelik görevini yapmıştır. Kur’an Peygamberimizin döneminde yazdırılmış, hatta ince deri üzerine kayda geçirilmiştir diye, Kur’an da Tur suresi 3. ayetinde geçer. Peygamberimiz yazılan ayetleri, bizim günümüzde okuduğumuz cilt haline getirmemişti, ÇÜNKÜ VAHİY DEVAM EDİYORDU. Peygamberimizin ölümüyle de, vahiy kapısı kapanmıştı. Kur’an ın ciltlenmesi görevi de, ilk halife Hz. Ebubekir e nasip olmuştur.
Dikkat ederseniz peygamberimizin ölümüyle ilk halife, Müslüman toplum tarafından Kur’an ın da emri olan, kendi yöneticinizi ehil insanlardan seçin ayetinin sonucu olarak, BİZZAT SEÇİMLE GÖREVE GELMİŞTİR. Seçilen halife peygamberimizin vekili değil, MÜSLÜMAN TOPLUMUN YÖNETİLMESİ ADINA GÖREVE GELMİŞTİ. Bildiğiniz gibi Peygamberimiz, Elçilik görevinin dışında, devletin de yöneticisi lideriydi. Hz. Ebu Bekir, Peygamberimizin devletin yönetim görevini devir alıp ilk halefi, yani halife olmuştur. Hz. Ebubekir, peygamberimizin Kur'an ın dışından hiç bir sözünü, Allah ın elçisinin talimatı gereği kayda aldırmamış, topluma yalnız Peygamberimizden öğrendiği şekiyle Kur'an ile hükmetmiş ve yalnız Kur'an ı tebliğ etmiştir. Onun içindirki, toplumun içinden çıkan bazı rivayet sözlerin yayılmasını önlemiş, hatta naklini yasaklamıştır. Hadis nakletme yasağını titizlikte, kendi döneminde de takip etmiştir. Buna bir örnek vermek istiyorum.
(Hz. Ebu Bekir, peygamberin vefatından sonra Müslümanları toplayarak şöyle demişti: “SİZLER, PEYGAMBERDEN HADİS RİVAYET EDİYORSUNUZ VE BU HADİSLERDE İHTİLAFA DÜŞÜYORSUNUZ. SİZDEN SONRAKİLER İSE DAHA FAZLA İHTİLAF EDECEKTİR. Peygamberden hiçbir şey tahdis etmeyin. Size bir soru soran olursa, “Bilgimizle sizin aranızda Allah’ın kitabı var” deyin ve onun helal kıldığını helal, haram kıldığını haram kılın”)
[Zehebi, “Teskiretu’l Huffaz, I, 2–3]
Hz. Ebubekir in ölümünden sonra, yine seçimle Hz. Ömer başa gelmiş ve 634–644 yılları arası görev yapmıştır. Hz. Ömer in de aynı titizlikle, Kur’an ın dışından hadis nakledilme yasağını sürdürmüştür. Hadisler Ömer döneminde çoğalmıştı. ÖMER HALKTAN BERABERLERİNDE BULUNAN HADİS SAYFALARINI GETİRMELERİNİ İSTEDİ. SONRA BUNLARIN YAKILMASINI EMREDEREK ŞUNU SÖYLEDİ: Kitap Ehli’nin Mişna’sı gibi Müslümanların Mişnası’dır bunlar.
[İbn Sad/Tabakat 5/140]
Hz. Ömer den sonra Hz. Osman yine seçimle halife olmuş ve 644–656 yıllarında görev yapmıştır. Hadis nakline Hz. Ömer de izin vermemiştir.
Hz. Osman çok hadis nakletmelerinden ötürü Ebu Hureyre’yi Devş dağlarına göndermekle, Kab’ı Kırede dağlarına göndermekle tehdit etmiştir.
[Tahzırul Havas 10b. ]
En son halife, Hz. Ali de 656–661 yıllarında görev yapmış ve daha sonra siyasi anlaşmazlık ve menfaat çıkar çatışmaları yüzünden, halife seçilememiştir. Hz. Ali döneminde de, peygamberimizin isteği doğrultusunda, hadis rivayet edilmesi yasaktı. TABİ TOPLUM İÇİNDE BU YASAĞIN NEDENİ, NE KADAR ANLAŞILABİLDİ VE NE KADAR UYGULANDI, ONU TAHMİN ETMEK, ZOR OLMASA GEREK.
Hz. Ali’den rivayet edildiğine göre O YANINDA YAZILI SAHİFELER BULUNAN KİMSELERİ, BUNLARA MÜRACAAT ETMEKTEN SAKINDIRMIŞ ve “Sizden önceki insanlar, Rabb’lerinin Kitabını terk ederek âlimlerinin sözlerine uydukları için helak olmuşlardır” demiştir.
[İbn Abdilberr, 108]
Hz. Ali minberden şu hutbeyi veriyordu: “YANINDA HADİS SAYFALARI BULUNANLAR GİDİP ONLARI YOK ETSİNLER. ZİRA HALKI HELAK EDEN OLAY, ÂLİMLERİN NAKLETTİKLERİ HADİSLERE UYARAK KURAN’I TERK ETMELERİDİR.” İbn Abdülberr, Camiul Beyanil İlm
Ne yazık ki Hz. Ali den sonra, PEYGAMBERİMİZİN DİNİN KUR’AN MERKEZLİ YAŞANMASI EMRİ TERK EDİLDİ. Dört halife devrinde bile, peygamberimizin en yakınlarına yapılan saldırı ve ölüm, engellenememiş ise, dört halife devrinden sonraki İslam toplumlarının halini, düşünmek bile istemiyorum.
DÖRT HALİFE DEVRİ NİSPETEN İSLAM IN PARLAK DEMOKRASİ VE CUMHURİYET DEVRİYDİ DEMEK YANLIŞ OLMAZ SANIRIM. ÇÜNKÜ YÖNETİCİLER SEÇİMLE GELMİŞTİ. DAHA SONRA NE YAZIK Kİ HER KONUDA OLDUĞU GİBİ, KUR’AN IN YÖNETİCİLERİNİZİ EHİL İNSANLARDAN SEÇİNİZ HÜKMÜ GÖRMEZDEN GELİNİP, ÜSTÜ ÖRTÜLEREK SALTANAT DEVRİ BAŞLADI. NERELERE KADAR GİTTİĞİNİ HEPİMİZ ÇOK İYİ BİLİYORUZ.
Peygamberimizin döneminde mezhepler yoktu, çünkü Kur'an böyle bir bölünmeye izin vermiyordu. Müslümanlar bir sorusu olduğunda, peygamberimize danışıyorlardı. Ellerinde Kur’an olduğu halde, peygamberimize sormak, danışmak daha kolaylarına geliyordu. Peygamberimizde Allah ın ayetlerinden yardım alarak, gerekli bilgileri topluma veriyordu. ÇÜNKÜ ALLAH AYETİNDE DE BİLDİRDİĞİ GİBİ, KULLARIMA YALNIZ KUR’AN İLE HÜKMET EMRİ VERMİŞTİ ELÇİSİNE.
KUR'AN DIŞINDAN HADİS NAKLİ YASAĞININ ASIL AMACI, TOPLUM İLE KUR’AN IN BAĞININ TAM OLARAK KURULMASI, ARAYA NİFAK VE SANI BİLGİLER GİRMEMESİ VE BÖYLECE TOPLUM, KARŞILAŞTIKLARI PROBLEMLERİNİ, EMİN OLMADIKLARI BİLGİLER IŞIĞINDA DEĞİL, KUR’AN A DANIŞARAK ÇÖZMELERİ AMAÇLANIYORDU.
TOPLUMUN KUR’AN A, GEREKLİ ÖLÇÜDE BAŞVURMA ALIŞKANLIĞI SAĞLANAMADIĞINDAN, MUTLAKA BİRİLERİNE DANIŞMA, ONLARIN SÖZLERİYLE İSLAM I YAŞAMA ALIŞKANLIKLARI DEVAM ETMEKTEYDİ. Hâlbuki peygamberimiz ve dört halife devrinde, toplum hurafe ve batıldan uzak tutulmaya çalışılmıştı. Bunun amacı, TOPLUM İLE KUR’AN I BULUŞTURMAK, BEŞERİ ARACILARI ARAYA SOKMADAN, İSLAM IN YAŞANMASINI SAĞLAMAKTI ASIL AMAÇ. Dört halife devrinin de sona ermesi ile toplumun bu zaafı, bazı liderlik hevesinde olan çıkar çevreleri, devlet adamları tarafından, yavaş yavaş kullanılmış ve içten içe fırkalar, bölünmeler din adına farklı anlayışlar, yollar oluşturulmaya başlanmış.
Mezhep izlenen, takip edilen yol anlamındadır. MEZHEPLER DİN DEĞİL, DİNİ LİDER KABUL EDİLEN KİŞİNİN, KUR’AN I, AYETLERİ İSLAM I ANLAMA VE YORUMLAMA ŞEKLİDİR. Onun içindir ki Allah bizlerin mezheplere, fırkalara, tarikatlara bölünerek, dini birilerinin anladığı gibi anlamamızı, yaşamamızı ve onun peşi sıra gitmemizi yasaklamıştır. Çünkü bu yolla bir kişinin yaptığı yanlış, milyonlarca insanında da aynı yanlışı yapması demekti. GÜNÜMÜZDE TARİKAT ŞEYHLERİNİN, TOPLUMU NASIL YANLIŞ YÖNLENDİRDİKLERİNİN, ACI ÖRNEKLERİNİ GÖRÜYORUZ. BUNUN NEDENİ, BİZLERİN KUR'AN DAN UZAKLAŞMASININ SONUCUDUR. Her Müslüman elde Kur'an, bizzat kendisinin Kur'an dan imtihan edildiğini unutmamalıdır.
Allah elçisine yaşadığı dönemde, bizzat danışılmasını emretmişti, çünkü peygamberimiz Allah ın kontrolündeydi. Allah bizlere gönderdiği dini, gönderdiği kitabı bizzat bizlerin okuyup, özellikle düşünmemizi ister. Açıkça sizleri Kur’an dan imtihan ediyorum der. ONUN İÇİNDİR Kİ ALLAH, ASLA BİZLERİN BİRİLERİNİN GÖLGESİNDE, YA DA DİREKTİFLERİYLE İSLAM I ANLAMAMIZI VELİLER, ŞEYHLER EDİNEREK KAYITSIZ ŞARTSIZ ONLARIN İZİNDEN GİTMEMİZİ VE YAŞAMAMIZA İZİN VERMEZ.
Aslında peygamberimizin vefatından sonra, küçükte olsa dinde bölünmeler, fırkalara ayrılmalar, gizliden gizliye başlamış olduğunu görüyoruz. Dört halifenin sona ermesinden sonra, gizli fırkaların artık açıkça su yüzüne çıktığını ve bu gurupların toplumu din adına yönetmeye başladıkları anlaşılıyor. PEYGAMBERİMİZ HADİS NAKLİNİ YASAKLADIĞI HALDE, BU DEVİRDE HADİS TOPLAMA YARIŞININ BAŞLADIĞINI GÖRÜYORUZ. Kütüb-ü sitte den dikkat çekici bir örnek vermek istiyorum. Bu hadis yaşadığımız İslam ın, ne derece Kur'an dışı yaşandığını bizlere gösteriyor.
6468 - Ubey İbnu Ka'b radıyallahu anh anlatıyor: "RESULULLAH ALEYHİSSALATU VESSELAM İLE BERABERKEN BİZ ASHABIN HEDEF VE GAYESİ TEK İDİ. O VEFAT EDİNCE, KİMİMİZ ŞÖYLE, KİMİMİZ BÖYLE BAKTI (hedefler ayrıldı)."
Toplum içinde büyük guruplara hitap eden, mezheplerin ortaya çıkması, peygamberimizin ölümünden, yaklaşık 200 yıl sonra ortaya çıkmaya başladığı rivayet ediliyor. Tam bir tarih vermenin doğru olmayacağını düşünüyorum. Tabi küçük guruplara, fırkalara ayrılmanın, dört Halife döneminin sona ermesi ile başladığını söylersek, yanlış olmaz. Hanefi mezhebi kurucusu olduğu söylenen Âlim İmamı Azam, sağlığında hiçbir mezhep ya da fırkaya tabi olmamış ve SAĞLIĞINDA DA, KENDİSİ BİR MEZHEP KURMAMIŞTIR. ÖĞRENCİLERİ ÂLİM HOCANIN YAZILARINI TOPLAMIŞ VE BÖYLECE TOPLUM ARASINDA, KENDİ İSMİYLE ANILAN BİR MEZHEP OLUŞMUŞTUR.
Allah ve elçisi, tüm Müslümanları yalnız Kur’an ın ipine sarılmasını ve onu başucu rehberi yapması için, asla başka kaynaklara yönlendirmemiş ve İslam ı yalnız Kur’an merkezli yaşamamız için, önlemler almıştır. NE YAZIK Kİ BU GERÇEĞİ, NE PEYGAMBERİMİZİN DEVRİNDEKİ MÜSLÜMANLARIN GENEL ÇOĞUNLUĞU, NEDE PEYGAMBERİMİZİN VEFATINDAN SONRAKİ TOPLUMLAR, GEREĞİ GİBİ ANLAYAMAMIŞ, KUR’AN I DANIŞILACAK BİR REHBER YAPMAK YERİNE, DANIŞILACAK VELİLER, ŞEYHLER, EFENDİLER ARAMIŞLARDIR.
Bugün bizlerde günümüzde, geçmişte yapılan yanlışları tekrar ediyoruz ve onların yaptığı hatalara düşerek, İslam ı Kur’an merkezli anlamak ve yaşamak yerine, günümüze ulaşan ama bu sözlerin sahibine ait olduğuna dahi emin olamayacağımız, yüzlerce yıl öncesinden rivayet edilen bilgilerle Kur’an ı anlamaya çalışıyoruz. Sizce Allah İslam ı, böyle yaşamamızı, Allah ın ayetlerini bu bilgiler ışığında anlamamızı ister mi? Hatırlayınız Allah ayetinde, EMİN OLMADIĞINIZ BİLGİLERİN ARDINA DÜŞMEYİN, hesabını sorarım diye bizleri uyarıyordu.
Allah kullarına yemin ederek, kolaylaştırdığını söylediği Kur’an dan imtihan ettiğini söylemiştir. Bizler Kur’an dan imtihan ediliyorsak, gelin emin olmadığımız bilgilere değil, Kur’an ın ipine sarılalım. EN SAĞLAM, EMİN EMİN İP ALLAH IN İPİDİR.
Saygılarımla
Haluk GÜMÜŞTABAK
https://kuranadavet1.wordpress.com/
https://twitter.com/KURANA_DAVET
http://www.hakyolkuran.com/
https://www.facebook.com/Kuranadavet1/
https://hakyolkuran1.blogspot.com/